"Matraki" Bir Osmanlı Yıldızı

T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen Türkiye Kültür Yolları Festivali kapsamında, İKASD İstanbul Kültürlerarası Sanat Diyalogları Derneği tarafından projelendirilen ‘’Matraki bir Osmanlı Yıdızı’’ projesi ilk olarak 13-21 Nisan 2024 tarihleri arasında Adana Kent Müzesinde gerçekleştirilecektir.

Osmanlı tarihinin "Yükselme Dönemi", Fatih Sultan Mehmed ile başlar, Sultan II. Bayezid ile sürer ve Yavuz Sultan Selim ile gelişir. Asıl karakterini ise 16.Yüzyılın ilk çeyreğinden sonra kazanır. Bu dönemde, Kanûnî Sultân Süleymân’ın parlak zaferlerinin verdiği güçle, Osmanlı İmparatorluğu’nda her alanda doruklara ulaşılır.

Böyle bir uygarlığın içinde yetiştirilen, değer verilen önemli bir şahsiyet. "Nasuh bin Karagöz bin Abdullah el Bosnavi" yani "Matrakçı Nasuh". Nasuh, yaptığı çalışmalar, bıraktığı eserler ile bir dönemin aydınlanmasını ve anlaşılmasını sağlamıştır.

Nasuh’un; Kanûnî Sultân Süleymân’nın, ilk İran seferini anlattığı (1533-1536) "Beyân-ı Menâzil-i Sefer-i Irâkeyn-i Sultân Süleymân Hân" adlı eserinin başında kendi tabiri ile adı "Nasuh es-Silahi eş-şehir bi-Matraki" olarak yer almaktadır.  Bu eseri ile birlikte geleneksel kalıpların dışında "Osmanlı Manzara Ressamlığı” ve topoğrafik haritaları ile 18.Yüzyıl sonuna kadar süren "topoğrafik resim" geleneğini başlatır.

Matrakçı Nasuh’un  "Beyân-ı Menâzil-i Sefer-i Irâkeyn-i Sultân Süleymân Hân" eserindeki menzil rotası ile T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen Türkiye Kültür Yolları Festivallerinin örtüşen rotaları, küratörlüğünü Beste Gürsu’nun yaptığı ‘’Matraki bir Osmanlı Yıldızı’’ projesi ile Adana’dan başlayarak Van, Erzurum, Konya, İstanbul, Diyarbakır’da sanatseverler ile buluşacaktır.

Geleneksel ve Çağdaş sanatların farklı disiplinlerinden sanatçılar; Deniz Erdoğan (Çini), Göksu Gül (Resim) , Özgür Dönmez (Keçe) , S.Beyza Umurca (Kaat-ı), Şehnaz Bicer, (Minyatür)  Zehra Akdeniz (Hat, Tezhip)  tarafından yorumlanan  Matrakçı Nasuh’un şehir resimleri, Dijital İstanbul minyatürü ve uluslararası Osmanlı tarihçilerinin  anlatımları ile Matrakçı Nasuh ve Osmanlının 16.yüzyılına ışık tutmaktadır.